Skip to main content

Darbenin Siyasi Sorumluları

Fotoğrafın tamamını görmek için sağa kaydırabilirsiniz.
  • Darbecilerin verdiği görevleri kabul eden, bu surette darbe suçuna katılan ve insanlığa karşı suçların işlenmesine müdahalede bulunmayan Başbakan Bülent Ulusu hükümetinin Bakanlar Kurulu üyeleri 
  • 12 Eylül dönemi Danışma Meclisi Üyeleri ve 
  • OHAL valileri 

aşağıda ayrıntılı olarak açıklanan sebeplerle  politik sorumlular listesinde yer almışlardır. 

III- BÜLENT ULUSU HÜKÜMETİ VE BAKANLAR KURULU ÜYELERİ 

  1. 1. Bülent Ulusu

Başbakan

  1. Zeyyat Baykara

Devlet Bakanı Başbakan Yardımcısı

  1. Turgut Özal

Devlet Bakanı Başbakan Yardımcısı

  1. İlhan Öztrak

Devlet Bakanı

  1. Nimet Özdaş

Devlet Bakanı

  1. Cevdet Menteş

Adalet Bakanı

  1. Ü. Haluk Bayülgen

Milli Savunma Bakanı

  1. Selahattin Çetiner

İçişleri Bakanı

  1. İlter Türkmen

Dışişleri Bakanı

  1. Kaya Erdem

Maliye Bakanı

  1. Hasan Sağlam

Milli Eğitim Bakanı

  1. Tahsin Önalp

Bayındırlık Bakanı

  1. Kemal Cantürk

Ticaret Bakanı

  1. Necmi Ayanoğlu

Sağlık Ve Sosyal Yardım Bakanı

  1. Recai Baturalp

Gümrük Ve Tekel Bakanı

  1. Necmi Özgür

Ulaştırma Bakanı

  1. Sabahattin Özbek

Tarım Ve Orman Bakanı

  1. Turhan Esener

Çalışma Bakanı

  1. Şahap Kocatopçu

Sanayi Ve Teknoloji Bakanı

  1. Serbülent Bingöl

Enerji Ve Tabii Kaynaklar Bakanı

  1. İlhan Evliyaoğlu

Turizm Ve Tanıtma Bakanı  

  1. Şerif Tüten

İmar Ve İskan Bakanı

  1. Münir Raif Güney

Köyişleri Ve Kooperatifler Bakanı

  1. Vecdi Gönül

Gençlik Ve Spor Bakanı  

  1. Sadık Şide

Sosyal Güvenlik Bakanı

  1. Cihat Baban

Kültür Bakanı

IV-DANIŞMA MECLİSİ ÜYELERİ 

12 Eylül 1980 – 6 Aralık 1983 Dönemi

V- OHAL VALİLERİ

  1. Hayri Kozakçıoğlu
  2. Necati Çetinkaya
  3. Ünal Erkan
  4. Necati Bilican
  5. Aydın Arslan
  6. Gökhan Aydıner

OHAL VALİLERİNİN SORUMLULUK SEBEPLERİ

12 Eylül 1980 darbesi gerçekleştirildiğinde 19 ilde sıkıyönetim uygulanıyordu. 12 Eylül’de diğer 48 ilde de sıkıyönetim ilan edildi. Uygulama batı illerinde 19 Mart 1984 tarihinden başlayarak aşama aşama ve son olarak da 19 Temmuz 1987 tarihinde kaldırılırken Bingöl, Diyarbakır, Elazığ, Hakkari, Mardin, Siirt, Tunceli ve Van’da OHAL ilan edildi. 

OHAL uygulanan illerin sayısı daha sonra Batman,Şırnak, Bitlis, Muş gibi illerin de eklenmesiyle 13’e yükseltildi .OHAL uygulaması 19 Temmuz 1987 tarihinden kaldırıldığı 30 Kasım 2002 tarihine kadar devam etti,  toplamda 46 kez uzatıldı ve bazı iller 23 yıl boyunca kesintisiz olarak olağanüstü hal koşulları altında yaşadı.

12 Eylül döneminde devlet siyasal muhalifleri susturma ve haysiyet yıkımı amacına yönelik olarak muazzam bir şiddet uyguladı. Bu dönemde zorla kaybetmeler ve hukuk dışı infazlar söz konusu olsa da döneme damgasını vuran esas ihlal türünün işkence olduğunu söylemek mümkün .Yüzbinlerce insan  gözaltı  ve cezaevi süreçlerinde sistematik ve yaygın işkencelere maruz kaldı ve bu sistematik ve yaygın karakter bu dönem suçlarını insanlığa karşı suçlar kategorisine yerleştirdi. .

OHAL yıllarına gelindiğinde ise devlet yaratılan korku ikliminde şiddet repertuvarını daha da sınırsız şekilde geliştirdi. 90’lı yılların başından itibaren Kürtler sivil halktan, aydınlara, insan hakları savunucularından siyasal önderlere kadar muazzam bir şiddete maruz bırakıldı. Gözaltı merkezleri ve cezaevlerinde uygulanan işkencelere ek olarak bu döneme esas damgasını vuran ağır insan hakları ihlalleri ise zorla kaybetmeler, hukukdışı infazlar ve köylerin boşaltılması,milyonlarca Kürt yurttaşın zorla yerinden edilmesi ve geçim olanaklarından mahrum bırakılması  oldu.

12 Eylül değişen bağlamı ve değişen güvenlik/’terörle mücadele’ konseptiyle  90’lara bağlanarak böylece devam etti Bu nedenle politik sorumlular listesine 12 Eylül döneminin askeri ve siyasi yetkilileri yanında OHAL valileri de eklendi.

DANIŞMA MECLİSİNİN SORUMLULUK SEBEPLERİ

Darbe suçu ve insanlığa karşı suçlar sadece MGK ve askeri personel tarafından işlenmedi. Danışma Meclisi üyelerinin seçimi sürecinde tüm adayların MGK tarafından yapılan yasal düzenleme gereği hiçbir zorlama olmadan bizzat Valiliklere ve Milli Güvenlik Konseyi’ne dilekçe yazarak kendi arzuları ve özgür iradeleriyle aday oldukları biliniyor. Danışma Kurulu üyeleri böyle bir katılma iradesi ile 2839 s.k.göre yetkileri olmadığı halde MGK üyeleri ile birlikte Kurucu Meclis unsuru gibi çalıştılar ve halkın iradesinin darbe yoluyla gasp edilmesine iştirak ettiler.12 Eylül 1980 darbesinden sonra, askeri müdahaleye ve hukuk  dışı uygulamalara ,işkencelere ve diğer insanlığa karşı suçlara karşı çıkmadan uygulamaları benimsediler. Bu nedenle Milli Güvenlik Konseyi’nin verdiği hükümet kurma görevini kabul eden ve yaşananlardan bilgi sahibi oldukları/olmaları gerektiği halde işkencelere hiçbir müdahalede bulunmayan Danışma Meclisi Üyeleri de bu dönem boyunca işlenen insanlığa karşı suçların politik sorumluluğunu taşımaktadırlar.

Ayrıca 12 Eylül ve OHAL dönemi boyunca diğer tüm olağan dışı politik, siyasi, idari, yargısal görevleri kabul eden kişiler profesörler,valiler,kaymakamlar,yargıçlar da en az emniyet ve kolluk görevlileri kadar işlenen insanlığa karşı suçların politik sorumluluğunu taşımaktadırlar.